Επισκεπτόμενος το Βέλγιο για λίγες μέρες στο πλαίσιο της βιομηχανικής συνεργασίας γύρω από το μαχητικό F-35, η αμερικανική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών Lockheed Martin συναντήθηκε αυτήν την Παρασκευή με Βέλγους κατασκευαστές αεροναυπηγικής. Ξεκινώντας να γίνεται ανυπόμονος και να επιθυμεί ενεργά να συνεργαστεί με την αμερικανική εταιρεία, οι ανησυχίες της τελευταίας αυξάνονται μπροστά σε έναν κατακλυσμό υποσχέσεων όπου και αν έχει εδραιωθεί το F-35.
Σε ένα συμβόλαιο ύψους 15 δισ. ευρώ, θα αναφερόταν όχι λιγότερα από 3 δισ. παροχές χωρίς να λιθοβοληθεί. Όταν τον Ιούνιο του 2019, δύο ανώτεροι αξιωματούχοι της Lockheed ήρθαν για να επαναλάβουν την αποφασιστικότητα του κατασκευαστή να τιμήσει όλες τις υποσχέσεις του στο Βέλγιο, οι Βέλγοι κατασκευαστές ήδη διαμαρτύρονταν για τη σιωπή του ραδιοφώνου πέρα από τον Ατλαντικό. Τόσο πολύ που, κατά τη διάρκεια της Αεροπορικής Έκθεσης του Παρισιού, ο Michele Evans, αντιπρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας, ήρθε να ισχυριστεί ότι « Οι συνεργασίες στην Ευρώπη είναι απαραίτητες για την επιτυχία του F-35 » ενώ υπενθυμίζει ότι τουλάχιστον το 25% των εξαρτημάτων F-35 ήταν « κατασκευάζεται στην Ευρώπη ". Τέλος, ο Richard Edwards, άλλος αντιπρόεδρος της εταιρείας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι « Η Lockheed Martin δεν είναι μια εταιρεία που λέει «θα τα κάνουμε όλα αυτά» και «μετά να μην δώσουμε τίποτα» (…) αυτό συμβαίνει στον κόσμο. Αυτό δεν θα συμβεί σε εμάς ».
Με σκοπό να καθησυχάσουν τις ευρωπαϊκές χώρες που αγοράζουν το F-35, αυτές οι δηλώσεις, ως έχουν, δεν έχουν ακόμη ακολουθηθεί από συγκεκριμένες ενέργειες. Σύμφωνα με το RTBF, οι τρεις κύριοι Βέλγοι κατασκευαστές αεροναυπηγικής, δηλαδή η Sonaca, η Sabca και η Asco, συνυπέγραψαν μια επιστολή προθέσεων προς τη Lockheed Martin τον Ιούλιο, για να δείξουν τόσο την επιθυμία τους να συνεργαστούν - ο καθένας στον τομέα της εξειδίκευσής του - αλλά και και κυρίως να δηλώσουν την προθυμία τους να υλοποιήσουν σύντομα μια σταθερή σύμβαση, με την ιδέα της παραγωγής εξαρτημάτων αεροσκαφών σε βελγικό έδαφος.
Στην πραγματικότητα, αυτή η κοινή αποστολή είναι στην πραγματικότητα μια απάντηση σε τρεις επιστολές από τον αμερικανικό κατασκευαστή αεροσκαφών που στάλθηκαν χωριστά στους τρεις κατασκευαστές. Η Lockheed τόνισε τις δυσκολίες της όσον αφορά την απόκτηση σαφούς και ακριβούς επισκόπησης του βελγικού βιομηχανικού τομέα της αεροναυπηγικής.. Τόσο αόριστες όσο και ασαφείς, τέτοια σχόλια ήταν πιθανό να δικαιολογήσουν τις βαθιές ανησυχίες των Βέλγων παραγόντων του κλάδου.
Πράγματι, αν και η Lockheed Martin και ένας από τους προμηθευτές της, η Pratt & Whitney, είχαν ήδη υπογράψει «Μνημόνιο Συμφωνίας» (MoA) – ή πρωτόκολλα κατανόησης – με βασικούς παράγοντες τον Ιανουάριο. Feronyl), είναι σαφές ότι ακόμα δεν βλέπουν τίποτα να έρχεται. Ένα ερώτημα λοιπόν παραμένει αναπάντητο: θα μετατραπούν αυτές οι προθέσεις σε μια συγκεκριμένη σύμβαση, που θα θέτει οριστικά τους όρους παραγωγής;
Σύμφωνα με τον Bernard Delvaux, πρόεδρο της Sonaca, δεν αποκλείεται η κυβέρνηση « πρέπει να παρέμβει για να στηρίξει τη διαδικασία »1. Αυτό δείχνει το έλλειμμα αξιοπιστίας που έχει συσσωρευτεί τους τελευταίους έντεκα μήνες από την αμερικανική κατασκευαστική εταιρεία αεροσκαφών σε σχέση με τους Βέλγους κατασκευαστές. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το timing δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο: όχι μόνο το βελγικό στέλεχος είναι αυτή τη στιγμή αποδυναμωμένο με μια κυβέρνηση επίκαιρων υποθέσεων επικεφαλής του, αλλά πάνω από όλα, το Υπουργείο Άμυνας θα βιώσει μια τέταρτη αλλαγή κατεύθυνσης. σε λιγότερο από ένα χρόνο, ο Ντιντιέ Ρέιντερς εγκαταλείπει τη θέση του τον προσεχή Νοέμβριο για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Έτσι, η επίσκεψη αυτής της Παρασκευής και η στρογγυλή τράπεζα που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα συγκεντρώνουν όλες τις ελπίδες της βελγικής αεροναυπηγικής βιομηχανίας. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι το Βέλγιο έπαιξε άσχημα στις διαπραγματεύσεις – παρά την εξασφάλιση εξαιρετικής τιμής – και οι δεσμεύσεις της Lockheed προς τη βελγική βιομηχανία παραμένουν αποφασιστικά αδύναμες: η αμερικανική εταιρεία δεν θα έχει πιθανώς κανένα πρόβλημα να βγει από αυτό εάν δείξει κακή θέληση. Ωστόσο, αν και αυτός είναι ο πρώτος «διεθνής ανταγωνισμός» της με μια χώρα που δεν είναι εταίρος στην ανάπτυξή της, η παραγγελία του Βελγίου για περίπου τριάντα μαχητικά αεροσκάφη αντιπροσωπεύει μια πτώση στον κάδο για την εταιρεία. Άλλες εξαγοράζουσες χώρες ή εκείνες που επιθυμούν να γίνουν, όπως το Ισραήλ και η Πολωνία, έχουν οι ίδιες σημαντικές αξιώσεις όσον αφορά την αποζημίωση, για όγκο εξαγορών πολύ μεγαλύτερο από εκείνον του Βελγίου. Ωστόσο, αν και η Lockheed Martin έχει υποσχεθεί σημαντική βιομηχανική αποζημίωση, η πίτα δεν μπορεί να μοιράζεται επ' αόριστον, οι Βρυξέλλες είναι πιθανό να πληρώσουν το τίμημα.
Το Βέλγιο θα μπορούσε να έχει χάσει οριστικά το σκάφος τοποθετώντας τη βιομηχανία του σε μια ευαίσθητη θέση, αλλά κυρίως υποχωρώντας, για άλλη μια φορά, σε μια λογική που είναι πλέον επισφαλής, αυτή να εξαρτά την εθνική του ασφάλεια από την αγορά αμερικανικού εξοπλισμού. Για τον Thibauld Jongen, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Sabca, αν ίσχυε ότι η βιομηχανία δεν έκανε συγκομιδή " μόνο ψίχουλα », την ευθύνη δεν θα την φέρει η Lockheed Martin αλλά περισσότερο οι πολιτικές επιλογές του Βελγίου.
Άξελ Τρίνκιερ – ειδικός σε θέματα ευρωπαϊκής άμυνας.